Gorno-Altaisk bi eslê xwe ne tenê sermaye ye, lê di heman demê de tenê bicîhkirina tenê bi statûya bajêr re li axa Komara Altai. Ew, bi rêzdarî, li rojavayê Sîbîryayê, û nifûsa wê hinekî zêdetirî 60,000 niştecî ye. Di demên dawî de, ew bi salên bîstan ên sedsala XIX li ser cîhê ku Gorno-Altaisk niha ye, naha li ser eşîrên nomadîk ên Turkîk ên televîzyonê ye. Û tenê di sala 1924-an de, yekem rûniştevanên Rûsyayê ji bajarê Biysk hat vir, ku cîhê xwe li ber xwe dan.
Li vir, pir bi awayekî aktîf beşdarî civînên mîsyonan ên Dêra Ortodoksê ya Rûsyayê ye, ku têkoşîn kir ku bi baweriya Xiristiyan re bibe beşa bingehîn a pagan û hundurîn li Altai. Welê, piştî gelek bazirganên ji Biysk ji gund dirêjî gund, heya dawiya sedsala 19-an, hema hema lihevhatinê bûye navendek mezin a aborî ya Sîbîryayê. Di spartinên sedsala XX de, ev gund jixwe statûya bajêr wergirtiye, û sala 1948-an jî jê re Gorno-Altai tê gotin. Pîşesaziya sereke, spasiya ku bajar niha ye, geştiyar e. Welê, planên rayedarên herêmî rêxistina çêkirina avakirina skîzê ya ski bi otomobîlek kablo, otêl û gelek hêmanên din ên binesaziya têkildar.
Yek ji deverên herî balkêş ên ku hûn dikarin biçin serdana Gorno-Altaisk zanîngeha Muzexaneya Gorno-Altai ye. Di rastiyê de, ev tevliheviyek tevahî ye ku ji gelek yekîneyan pêk tê, û yek ji wan bi tevahî dîroka zanîngehê bixwe ye, baş, yê din - arkeolojî, xwezayî û zoolojî Altai. Ew li ser bingeha van strukturan e ku xwendekarên zanîngehê bi piranî û dersên xwe derbas dikin, ji ber ku beşa sereke ya pêşangehê ji bo muzexaneyê di dema pêşangehên xwendekarê xwe de hat kom kirin. Lêbelê, di heman demê de pir caran quizzes û her cûre konferansên zanistî, hem ji bo xwendekar û xwendekar û mamoste û hem jî ji saziyên din ên perwerdehiyê re hene.
Di sala 1918-an de, Muzexaneyek Dîroka Herêmî li ser înîsiyatîfa Ronahî û Etnografher Andrei Viktorovich Anokhina hate vekirin. Piştra, muzexaneya navê wî hate tayîn kirin. Odeya Muzexaneyê yekser nehat dîtin, di her demê de di her wextê xebata wî de muzexan du caran ji avahiyek din derket. Destpêkê ew li mala bazirganiyê Tobokova lê ketibû, û dûvre jî di firotgeha bazirganiya berê Bodununov de. Only tenê di sala 1989-an de avahiyek sê-çîrok hate çêkirin, avahiyek sê-çîrok hate çêkirin, li ku derê hûn dikarin ji hêla paintên mezin ên Painter Grigory Chorkina re bişînin, ji bo perestgehên herî altai.
Di heman demê de muze hejmareke mezin a lêgerînên arkeolojîk, ku li çiyayên Altai jî hate dîtin, gelek materyalên ku ji bo demên herî zexîreyê û heya nimûneyên XXI, û her weha nexşeyên etnografîk hatine dîtin, pêşkêş dikin. Pêşangehên muzexaneya herî notewalî ji laşê jinê re, ku di navbêna arkeolojîk de di yek ji wan de li ser bingehên goristana kevnare hatine dîtin hene. Ev jina nenas navê "Princess UKOK" hate tayîn kirin, di binê de ku ew di rastiyê de li Muzexaneya Muzeyê hate hilanîn.
Li beşa rojhilatê bajêr rast li peravê li ser peravên çemê ulalushushka li wir hebek xwezayî ya parastî ye. Ew li vir di sala 1961-an de ji hêla pêşandana zanistî ve di bin rêberiya arkeologê de Oklaynikov bû, şopên sereke yên mayîna mirovên primitive hîn jî ji hêla serdema paleolîtîk ve hatin kifş kirin. Zanyar piştre vî cihî li parkkirina goglodites bang kir. Dûv re xebatkarên kedê yên kevnar hatin dîtin, ku ji quartzit hatine çêkirin. Heta roja îro, parkkirina ulalin wekî yek ji wan yek ji wan yek ji kevokên kevnare yên livînên mirovan tê nas kirin. Lêbelê, naha nakokiyên bilez ên li ser amûran hene - gelo ew destên destên mirovan in an encama guhertinên xwezayî ne. Welê, li ser malpera parkkirina paleolîtîk, muzexaneya zilamê primitive, niha tê vekirin, li wir hûn dikarin xaniyên wî, çekan, tiştên malê, amûr û cil û bergên heywanan bibînin.
Avahiyên olî yên Gorno-Altaisk, Perestgeha Pîroz Makarev, ku di 2004-an de dest pê kir, berjewendiya herî mezin e. Destpêkên çêkirina wî Parêzgehên Herêmî bûn û vê perestgehê ji bo hemî mîsyonerên rûsî yên ku li Altai ragihandine, ev perestgeh kir. Avahî di şêweya mîmariya mîmariya rûsî ya darîn de hate çêkirin û di du salan de bi tevahî qediya û bextewar bû. Di heman demê de, dibistanên Dêra Parîsê hema hema tavilê dest pê kir. Piştre perestgehê dikare dirêjkirinek were dîtin, di yek ji wan de refektorek û chapel bi ava pîroz e. Divê bê zanîn ku ev perestgeh bi dirûvê wê re pir dişibihe, katedrala Nicholas WonderWorker li bajarê Zvenigorod.