У Манголіі мне давялося быць толькі аднойчы па працы. Пасля пяці дзён знаходжання ў цягніку "Масква - Улан-Батар" я апынулася ў сталіцы. Горад не здаўся мне замежным. Справа ў тым, што вялікую частку будынкаў у свой час будавалі тут савецкія будаўнікі. Можна ўбачыць цэлыя кварталы дамоў да болю архітэктурна знаёмыя рускаму чалавеку. Такіх нямала ў кожным расейскім горадзе, бо па адным жа праектах ўзводзілі дома. Сустракаюцца на фоне такіх пабудоў і вельмі сучасныя будынкі банкаў, хмарачосы. Гэта ўжо павеў з Кітая.
Горад развіваецца ў плане будаўніцтва вельмі дынамічна. На вуліцах і плошчах мноства будаўнічай тэхнікі. Горад хоча стаць па тыпу еўрапейскага і ўсе шанцы на гэта ў яго ёсць. Манголія наогул краіна кантрастаў. Тут вельмі любяць прадукты і касметычныя сродкі, прывезеныя з Расіі, а што тычыцца астатняга, то большая частка тэхнікі, машын тут з Кітая. Тут стаяць юрты і каля іх шматпавярховіка.
Можна сустрэць і нямала мясцовых жыхароў, якія шпацыруюць па горадзе ў нацыянальным мангольскім касцюме. Тут абарону дысертацыя транслююць па тэлебачанні. Уявіць такое ў нас, так ўсе дні бы напралёт глядзелі б толькі гэта.
Галоўная плошча Улан-Батора - гэта своеасаблівы аналаг Чырвонай плошчы ў Маскве. Тут устаноўлены помнік вялікаму Сухе-Баторыя - кіраўніку мангольскай рэвалюцыі 1921 года. Зусім недалёка ў скверы - помнік У.Леніну. Тут жа на плошчы маўзалей Сухе-Батора і будынак Парламента.
Усё ў стылі канструктывізму, як, уласна, і ў нас у краіне ў перыяд мінуўшчыны сацыялістычнага мінулага. Заўважыла, што ў вячэрні час ля помніка вялікаму правадыру любіць збірацца мясцовая моладзь. Тут на плошчы катаюцца на скейтах, роліках, спяваюць пад гітару.
Што ж стаіць прыезджаму чалавеку паглядзець у Улан-Батары? Пачынаць свае пешыя прагулкі можна з плошчы Сухе-Батора. Тут жа побач стаіць будынак гістарычнага музея з цікавай экспазіцыяй. Для культурнага чалавека будзе цікава наведаць яго.
Для здзяйснення пакупак тут жа побач і цэнтральны гандлёвы цэнтр, раней універмаг. Тут на некалькіх паверхах можна набыць знакамітыя мангольскія вырабы з лямца, кашмір, футры з тарбагана (сумесь сурка і норкі), разнастайныя сувеніры, посуд, адзенне і многае іншае.
Як такога вялікага вытворчасці чаго-небудзь у Улан-Батары няма. Калі вы жадаеце набыць арыгінальныя рэчы з кашмір, то лепш будзе паехаць на фабрыку "Гобі". Яна ў некаторым выдаленні ад цэнтра, таму прыйдзецца скарыстацца грамадскім транспартам. Праўда такі тут ходзіць вельмі дзіўна. У маршрутку набіваецца такая колькасць людзей, што дзіву даешся як яны там усе змяшчаюцца. Перасоўвайцеся лепш на аўтобусах. Правілы тут, праўда, ніхто не выконвае, ездзяць, як хочуць, сваю незадаволенасць выказваюць сігналамі, гудкамі або крыкамі. На "Гобі" можна набыць якасныя вырабы з кашмір - швэдры, кофты. Якасць на вышыні, а вось што тычыцца дызайну, то так сабе. Кошт вырабаў невялікая. Пры мне група турыстаў з Японіі скупляла рэчы ледзь не мяхамі. Я таксама зрабіла набыццё. Швэдар з кашмір абышоўся мне ў 12 даляраў.
Добрыя пакупкі можна зрабіць у гандлёвым цэнтры Блю Скай, што некаторай аддаленасці ад цэнтра.
Шмат у Улан-Батары храмаў. Турыстаў у іх пускаюць. Асабліва запомніўся храм Гандан. Усярэдзіне яго велізарнай вышыні статуя, прыкладна з пяціпавярховы дом. Пры храме дзейнічае астралагічная школа і дзіцячы сад.
Асаблівае ўражанне я атрымала ад наведвання мемарыяльнага комплексу Зайсан, размешчанага ў горнай частцы на ўскраіне горада. Ён пабудаваны ў памяць рускім воінам, якія змагаліся на Халхін-голе. Шпацыруючы па горадзе ў кампаніі знаёмых, мы проста ішлі кудысьці наперад і выйшлі да Зайсану. Сам помнік размешчаны на гары. Падымацца туды па прыступках хвілін 15-20. Адкрываецца від на раку толу і горад.
Ёсць у Улан-Батары цырк, а таксама тэатр. Здзівіла дзіўнае суседства з будынкам тэатра мясцовых туалетаў, архітэктурна вытрыманых у стылі будыйскага храма (дах з загнутымі канцамі).
Паесці ў Улан-Батары можна смачна ў любым кафэ. Вось дзе яшчэ можна пакаштаваць сапраўднай каўбасы. Вельмі спадабаліся буузы. Гэта вялікія пельмені, прыгатаваныя на пару. Нешта накшталт грузінскіх хинкали, якія мне вельмі пакахаліся пасля наведвання Грузіі. А вось зялёны чай з малаком відавочна не па майму густу.
У Улан-Батары прама ў дварах дамоў можна ўбачыць більярдавыя сталы. Манголы заўзятыя гульцы на більярдзе, а таксама аматары пахрумсцець кедровымі арэшкамі. Шалупіна ад іх паўсюдна, ўступіш і чуеш храбусценне пад нагамі.
У цэлым ўражанні ад паездкі ў гэты горад засталіся пазітыўнымі. Іх шмат, бо акрамя Улан-Батора атрымалася яшчэ пабываць у нацыянальным парку. Там некранутая чалавекам прырода, знакамітая даліна дыназаўраў, пячоры, у якіх хаваліся манголы, якія падвяргаюцца рэпрэсіям з боку ўладаў і яшчэ шмат чаго вартага ўвагi.
Запомнілася каля дарогі груда камянёў і кол (або дзіда) ў яго цэнтры. Адразу ўспомнілася даўняя рэклама пра воінаў Тамерлана. Кожны, хто выязджае з горада, павінен кінуць свой камень. Гэта такая традыцыя. Праўда акрамя камянёў былі заўважаныя і чые-то мыліцы.
Унікальная краіна са сваімі норавамі, якія не кожнаму еўрапейцу дадзена зразумець.