Звычайныя перакладчыкі ў перыяд прастою суправаджаюць у падарожжы забяспечаных пажылых замежнікаў. З такой доляй ня змагаешся, проста імкнешся патрапіць у арыгінальныя месцы. У 2009-м, скажам, абрала Марока. Ехала з мадам Демулен ў Тэс, а трапіла ў Рабат: бабульцы нешта там напрарочыў астролаг. Дама багатая, таму сустрэчу арганізавалі на суперуровне. Дарагі госцяй (і суправаджаюць асобам!) Правільнае ўражанне пра сталіцу стваралі: трансфер з аэрапорта ў лепшы гатэль «Ружовы сад» (Jardin des Roses), цудоўныя апартаменты, далікатнасць персаналу, вытанчанае меню. Прыгажосці і выдатная надвор'е - былі ў сакавіку, але тэмпература ніжэй + 22ºС не апускалася, - прыкладаліся бясплатна.
У гасцініцы нас ужо сустракаў асабісты гід. У адказ на какетліва заўвагу мадам аб прывабнасці адзіноты ён на ніштаватым французскай пачаў апісваць рызыкі самастойных прагулак па Рабаце. Думала, правадыр стараецца нас напалохаць. Дарэмна. У цэнтральнай частцы сталіцы Марока, сапраўды, лёгка заблудзіцца. Вулачкі пераплятаюцца, завулкі зліваюцца, розныя ўстановы грувасцяцца адзін на аднаго, тратуары раптам ператвараюцца ў калідоры дамоў, шэрых і непатрабавальных звонку і раскошных ўнутры. Фасады аднолькава пыльныя і недагледжаныя, ва дворыках жа зелянеюць і пахнуць малюсенькія сады і спяваюць фантаны, запрашаюць адпачыць-расслабіцца арабскія дываны і апетытна накрытыя сталы.
Страціўшы кошт пераходах-паваротаў, трапілі на рынак; прайшлі трохі, апынуліся яшчэ на адным. У любой Медыне, у рабатской тым больш, неверагодная колькасць кірмашоў (суков). Кожны працуе шэсць дзён на тыдзень. Якія, выбіраюць гандляры. Прылаўкі ўтвараюць бясконцыя лініі. Тавараў маса, разнастайнасць збівае з ног. Тут малады мараканец прапануе тэлевізары, далей бабуля спрабуе навязаць нейкі сэканд-хэнд, за ёй мясцовая дызайнер прадае стыльныя, упрыгожаныя тонкім шыццём вясельныя сукенкі, яе націскаюць старац з прыправамі.
А яшчэ ёсць латкі з біжутэрыяй і срэбнымі ўпрыгожваннямі (па 1 еўра за грам), нацыянальнымі нарадамі (6-15 еўра), тэлевізарамі, батарэйкамі, старадаўнімі манетамі, прысмакамі, швабрамі, прадуктамі ... Гвалт на сумесі з французскага, арабскага, англійскай , іспанскага, рэзкі пах, ўзбуджэнне.
Па Медыне, напэўна, блукалі дня тры. Потым мадам Демулен засмагнуў яшчэ большага экстрыму, і мы адправіліся ў прылеглыя да старым горадзе раёны. Невымоўны кантраст. Жыццё тут проста паўзе, рытм ёй задаюць цягучыя, якія навяваюць сум песенныя заклікі муэдзіна, ды сумныя мелодыі з развальваюцца прымачоў. На вуліцах растуць кактусы, каля дамоў блукаюць вярблюды, абыходзячы павышаныя для прасушкі яркія дываны і разносчыкаў вады.
Кухня нічога, але вельмі абмежаваная. Нам спадабаўся кус-кус, закускі з тушеные-смажанымі бобам, фруктовыя салаты, прысмакі. Паспрабавалі кавы, расчараваліся: вадкі, прэсны, ледзь цёплы. Чай можна заказваць, толькі калі падкрэсліць, што мяты і цукру варта пакласці трохі, інакш прыйдзецца піць чорны сіроп і глынаць лісточкі.