Мой адпачынак у самым Цярнопалі доўжыўся досыць нядоўга, дня паўтара. Асноўнай мэтай прыезду стала паездка па замках Тэрнопальскай вобласці. Пабывалі мы ў горадзе праз тыдзень пасля Вялікадня, калі там праводзяцца святы велікодных забаваў, такія як гаивки, вяснянкі і іншыя.
Паездка была вельмі насычанай і запамінальнай. У першую чаргу, горад уразіў сваёй чысцінёй і набліжанасцю да заходняй культуры. Гэта быў першы наведванне мной горад на Заходняй Украіне. Таму ўражанне было вельмі прыемным. Нягледзячы на тое, што ў Тэрнопальскай вобласці пераважае сельскае насельніцтва, і гэта крыху адчуваецца і ў самім горадзе, культура знаходзіцца на досыць высокім узроўні, і менталітэт грамадзян досыць своеасаблівы. Тут далёка не заўсёды рады шумным гучным кампаніям прыезджых, але, тым не менш, рады турыстам.
І да прыезду я была патрыёткай сваёй краіны, але пачуўшы тут разнастайныя гісторыі і галоўнае, наведаўшы і на свае вочы убачыўшы экспанаты ў музеі палітвязняў, карцінкі ў галаве раптам ажылі. Па сутнасці гэта былі нават не экспанаты, а самыя сапраўдныя рэшткі карціны жыцця вязняў, асуджаных за непажаданымі ўладам. Ўрокі ўкраінскай літаратуры, пра эпоху паэтаў-дысідэнтаў, а таксама апавяданні пра Васіля Стуса, які быў заключаны ў камерах, падобным тым, што мы ўбачылі, выяўляліся прама на вачах. А знаходзілася камера проста ў падвале звычайнага будынка. І такіх на тэрыторыі краіны было мноства. Гэты факт так уразіў і запаў у душу, што хацелася прама тады плакаць і рабіць нешта на карысць сваёй Радзімы. У Кіеўскім музеі Галадамору, дзе колькасць ахвяр, якія загінулі ў трагедыі было больш, так не дзівіць, як гэтая маленькая вязніца пасярод вялікага горада. Памяшкання, па якіх мы праходзілі, раней служылі кіраванні НКУС-КДБ у горадзе Тернополь следчым ізалятарам. Тут паказана ўся барацьба рэжыму камуністаў з нацыяналістамі.
Для тых, каго асабліва не ўразілі ўмовы пражывання зняволеных, ёсць магчымасць дваццаць чатыры гадзіны ў тых умовах. Акрамя ўсяго іншага, цяперашнія ўмовы не асоба набліжаны да той рэчаіснасці - няма ні вошай, ні гнілы ежы, ды і сядзець, і спаць на халоднай падлозе не дазваляюць.
Жыхары Цярнопаля досыць рэлігійныя, у чым давялося пераканацца, прымаючы ўдзел у свяце велікодных забаў. Гаивки - гэта было так весела і незвычайна. Тут мы ўбачылі, як цэняцца традыцыі, як сур'ёзна да іх ставяцца, як радуюцца, удзельнічаючы ў іх. Мы вадзілі карагоды проста на плошчы перад Дамініканскі касцёл. Мясцовыя хлопцы спявалі вясёлыя песні, мы трымаліся за рукі, і, акрамя карагодаў, вадзілі, як у гульні «Ручаёк» танцы і скокі. Усё напоўнена асаблівым сэнсам і накіравана на ўслаўленне новага жыцця. У кожнай мясцовасці свае асаблівыя традыцыі ў правядзенні падобных святочных мерапрыемстваў, так што, па сутнасці, мы трапілі ў асаблівае аўтэнтычнае дзейства і прымалі ў ім удзел. Гэта было незабыўна.
Пасярод горада размясціўся парк з дзіўна прыгожай прыродай, дагледжаны і з зялёнай траўкай, на якую хочацца легчы і адпачыць. Чым не Еўропа? Галоўнай прыгажосцю пасярод парку выступае роўнядзь Цярнопальскага сажалкі, якая прасьціралася далёка ўдалячынь. Па ім нават арганізавана рух на катэры. У парку драўляныя скульптуры і маленькі вадаспад. Усё вельмі дагледжанае і літаральна створана для адпачынку. Атрымліваеш велізарнае задавальненне, наведваючы гэтыя месцы.
А цяпер прыадчыню заслону Тэрнопальскай вобласці. Абвандравалі мы яе на поўнач і на поўдзень, адпраўляючыся на практычна аднолькавыя адлегласці. Вобласць настолькі багатая разнастайнымі развалінамі замкаў і добра захаванымі асабнякамі, што практычна на кожным кроку ёсць, што паглядзець. У некаторых месцах нават арганізаваны музеі з платным уваходам, а дзе-то няма нават шыльды з тым, што за скарб адкрываецца перад нашымі вачыма. Вакол зялёна, і прырода радуе сваёй прыгажосцю і тым, што ніхто на яе не замахваецца, так незвычайная для вачэй звыклага жыхара вялікіх гарадоў.
Для пачатку мы адправіліся на поўнач Тэрнопальскай вобласці. Там наведалі Гетманскім палац у Вишневце, а таксама руіны касцёла.
Далей, адправіўшыся яшчэ далей на поўнач, патрапілі ў дзіўны гарадок - Крамянец. На вяршыні гары, адкуль адкрываўся дзіўны від на горад, нам сустрэўся мясцовы экскурсавод, які за зусім ўмераны плату быў рады распавесці ўсе таямніцы і легенды руін, калісьці былыя крэпасцямі і замкамі. Выслухаўшы некалькі гісторый, мы ўжо збіраліся ўцякаць, але ён не адпусціў нас, пакуль не прачытаў верш і ня падарыў некаторым календароў з абразкамі. Выгляд руін быў уражлівым, а від на горад здаваўся яшчэ больш цудоўным.
На шляху назад мы наведалі дзіўную крэпасць у горадзе Збараж. Там уладкаваны афіцыйны музей і ўсю прыгажосць можна паглядзець, знаходзячыся пад пільным позіркам супрацоўнікаў музея.
На наступны дзень мы адправіліся на поўдзень вобласці, дзе наведалі ў сяле Крыўча геалагічную славутасць прыроды - крыштальныя пячоры. У іх цэлы год тэмпература паветра дасягае +11 градусаў па Цэльсіі. Пасля мы адправіліся ў Червоноградский замак, які знаходзіцца на неабсяжных зямных прасторах. Вакол толькі прырода, і на ўзвышшы рэшткі ад вежаў замка. Па ўсёй бачнасці, гэта было незвычайнай прыгажосці будынак, якое, на жаль, так дрэнна захавалася да нашых дзён. Яго разбурылі вайны, а ў мінулым годзе палова адной з вежаў разбурылася.
Наступным пунктам нашай паездкі быў Язловецкий замак, а ўслед за ім былі мясьціны ў Бучаче.
Прыгажосці Тэрнопальскай вобласці пераходзяць усе межы. Столькі дзіўных месцаў за адну паездку яшчэ варта пашукаць. Касцёлы, храмы, замкі і іх руіны, маёнткі і дзіўныя прыгажосці прыроды. Адпраўляйцеся падарожнічаць не сумняваючыся, Тернополь яшчэ нікога не пакідаў абыякавым.