Люксембург - гэта фактычна вельмі маленькая еўрапейская краіна, і яе плошчу ў цэлым можна параўнаць з памерамі Масквы. Прычым, што самае цікавае - палову яе жыхароў складаюць замежнікі. Самі люксембуржцы як правільна называе сябе «летцебойя» і вельмі горда ставяцца да свайго звання адзінага ў свеце фактычна Вялікага герцагства. Мясцовыя жыхары кажуць тут адразу на трох дзяржаўных мовах і кожны год удзельнічаюць у незвычайнай танцуючай працэсіі ў Эхтернахе.
На тэрыторыі Люксембурга захаваліся да гэтага часу казематы Бок - так называецца падземная сетку тунэляў, якія маюць працягласць у семнаццаць кіламетраў. Характэрна, што яны знаходзяцца пад аховай ЮНЕСКА. Гэта дзіўна, але самыя раннія секцыі гэтых казэматаў былі пабудаваныя яшчэ ў 1644 годзе і затым паступовым чынам яны пашыраліся. Таксама яны натуральна выкарыстоўваліся падчас апошніх двух сусветных войнаў у якасці бамбасховішча, і адначасова маглі змясціць практычна да 35000 чалавек. Прычым, што цікава - з многіх старадаўніх дамоў Люксембурга нават у нашы дні можна па падземным пераходам трапіць у казематы Бок.
Другім характэрным фактам з жыцця Люксембурга з'яўляецца тое, што ў агульнай складанасці тут пражывае крыху больш за паўмільёна чалавек, але амаль што пяцьдзесят працэнтаў з іх з'яўляюцца грамадзянамі іншых краін у асноўным такіх, як Францыя, Партугалія і Італія. Таксама сюды практычна штодня на працу прыязджаюць жыхары з суседніх дзяржаў - Нямеччыны, Бельгіі і Францыі, паколькі тут іх прыцягваюць вельмі выгадныя ўмовы для працы. Так што, калі вы апынецеся тут у грамадскім транспарце ці ў якой-небудзь вулічнай кафешке, то можаце спакойна пачуць размовы ледзь не на дзесяці розных еўрапейскіх мовах.
Да таго ж люксембуржцы ўсе пагалоўна з'яўляецца паліглотаў, прычым ня гвалтоўным шляхам, а хутчэй за ўсё цалкам добраахвотным. Справа ў тым, што на тэрыторыі краіны існуюць адразу тры дзяржаўныя мовы - нямецкая, французская і люксембургская (ён сапраўды-такі існуе). Люксембургская мова ўяўляе сабой франка-мозельского дыялект нямецкай мовы, але ён атрымаў свой статус толькі ў 1974 годзе. Прычым сярод усіх гэтых трох моў прасочваецца абсалютная раўнапраўе, так што ў любой газеце вы спакойна можаце натыкнуцца на такі матэрыял, дзе загаловак быў бы на нямецкай мове, а астатні тэкст надрукаваны на люксембургскай.
Яшчэ адным цікавым фактам аб гэтай краіне з'яўляецца той, што тут самай высокааплатнай і самай прэстыжнай прафесіяй, як ні дзіўна, з'яўляецца прафесія школьнага настаўніка, і стартавая зарплата маладых настаўнікаў у гэтай краіне з'яўляецца самай высокай у свеце. Гэта значыць, які прыйшоў на працу ўпершыню спецыяліст без якога-небудзь вопыту атрымлівае адразу 6141 еўра месяц, ну а настаўнікі са стажам ўжо могуць зарабляць прыкладна 10683 еўра ў месяц.
Віно гуляе ключавую ролю ў жыцці Люксембурга, і яму прысьвечаныя вельмі многія фестывалі ў гэтай краіне. Тут кожны год праходзіць такі парад, у працэсе якога удзельнікі прыбіраецца ва ўрачыстыя адзення, потым нават вырабляюцца конкурсы прыгажосці і на іх уласна выбіраюць абавязкова вінаградную каралеву. Ну а ў люксэмбурскім мястэчку Швебзанж падчас правядзення такога фестывалю звычайна будуюць фантан з віном, дзе замест вады з фантана цячэ гэты найпрыгажэйшы напой. Такое вось люксембургскае цуд можна ўбачыць адзін раз у годзе, і гэта адбываецца ў першую нядзелю верасня месяца.
У 1980 годзе шведскім мастаком Карлам Фрэдэрыкам Рейтерсвордом была створана скульптура пад назвай «Няма гвалту» у памяць пра забойства вялікага спевака і кампазітара Джона Ленана. Яе адразу ж выкупіла ўрад Люксембурга, але пасля перадало ў штаб-кватэру ААН у Нью-Ёрку. Аднак, Люксембург ўсё ж не застаўся абдзеленым і ў гарадскім раёне Киршберг быў усталяваны сапраўды такі ж помнік. Дарэчы, ва ўсім свеце цяпер налічваецца каля 30 копій дадзенага манумента.
Ва ўсходняй частцы краіны знаходзіцца гарадок Эхтернах, у якім кожны год праходзіць незвычайная працэсія, прычым праходзіць яна вельмі даўно і нават у 2010 годзе была ўключана ў спіс сусветнай спадчыны ЮНЕСКА. Мясцовыя жыхары пад музыку праробліваюць незвычайны шлях прыблізна каля паўтары кіламетраў, які пачынаецца ад мясцовай ракі і завяршаецца, каля царквы ў цэнтры горада. Аднак, яны не проста ідуць, а пры гэтым прыскоквала зусім асаблівым чынам - робяць некалькі крокаў наперад, а потым ужо таму. Такая вось працэсія па сутнасці з'яўляецца самым апошнім якія захаваліся да нашых часоў рэлігійным танцавальным шэсцем на тэрыторыі Еўропы.
Як ні дзіўна, але менавіта ў Люксембургу знаходзіцца самая вялікая колькасць Мишленовских рэстаранаў. Аднак, гэта паняцце ўмоўна, таму што ўсяго рэстаранаў тут дзесяць, але калі пералічыць іх колькасць у разліку на душу насельніцтва, то такім чынам атрымліваецца, што Люксембург лідзіруе па ўсіх паказчыках. Ну а мясцовы рэстаран Chiggeri ў 2009 годзе нават трапіў у кнігу рэкордаў Гінеса, паколькі ён з'яўляецца ўладальнікам самай доўгай віннай карты ў свеце. І ў гэтым няма нічога дзіўнага, паколькі дадзенае ўстанова прапануе на выбар аж 1946 гатункаў розных вінаў.
Яшчэ адзін цікавы факт, напэўна, не ўсім вядомы. Гаворка ідзе пра тое, што такім паняццем як "Шэнген" ўвесь свет абавязаны менавіта Люксембургу. Словазлучэнне «Шэнгенская віза або зона», а таксама пры гэтым і пагадненне на самай справе атрымала сваю назву па імі невялікага гарадка Шэнгена, якой знаходзіцца менавіта на тэрыторыі Люксембурга. Справа ў тым, што ў 1985 годзе прадстаўнікамі пяці дзяржаў было падпісана Шэнгенскае пагадненне, а адбывалася дадзеную падзею на судне «Прынцэса Марыя Астрыд», якое было прышвартаваўся на рацэ Мозель зусім непадалёк ад горада Шэнген. Аднак, гэта месца было абрана зусім не выпадкова, паколькі менавіта тут сыходзяцца межы адразу трох краін - Францыі, Германіі і Люксембурга. Дадзенае пагадненне ўступіла ў сілу толькі толькі праз 10 гадоў, ну а ў 1999 годзе яно па сутнасці спыніла сваё існаванне, паколькі трансфармавалася ў Шэнгенскую заканадаўства Еўрасаюза.