Шмат разоў прыязджаючы ў Санкт-Пецярбург па справах або ў госці да сваякоў я гуляючы па Неўскаму праспекце праходзіла міма Казанскага Сабору. І ўвесь час захаплялася яго архітэктурай, але вось як-то няма было зайсці ўнутр. Ну а ў гэтую камандзіроўку я ўжо выразна вырашыла для сябе, што абавязкова паспрабую зайсці і паглядзець, што ж там унутры знаходзіцца. А бо ў ім па сутнасці захоўваецца адна з самых галоўных святынь гэтага горада - абраз Казанскай Божай Маці. Дык жа і сам сабор будаваўся па загадзе імператара Паўла I як бы менавіта для гэтага абраза, ну і як Кафедральны сабор горада Санкт-Пецярбурга.
Дакладны адрас сабора, калі хто не ў курсе - Неўскі праспект, 25. Ён знаходзіцца насупраць Дома Кнігі ў тым месцы, дзе Неўскі праспект перасякаецца з каналам Грыбаедава. У буднія дні сабор адкрываецца а палове на дзевятую раніцы, а па святах і ў выхадныя дні - у палове сёмай раніцы, зачыняецца ж ён адразу ж па заканчэнні вечаровай службы. Паколькі Казанскі Сабор з'яўляецца дзеючым храмам, то ўваход у яго зусім бясплатны. Аднак, маецца пры гэтым невялікі мінус - ўсярэдзіне яго нельга фатаграфаваць, альбо ж гэта можна неяк ціхенька зрабіць без ўспышкі, так каб не перашкодзіць вернікам.
Будаўніцтва храма было пачата ў 1801 годзе і працягвалася яно цэлых дзесяць гадоў. Імператар Павел I вельмі хацеў, каб гэты сабор вонкава нагадваў рымскі Храм Святога Пятра. З мноства праектаў ён абраў той, што быў выкананы маладым архітэктарам Воронихиным. Характэрным фактам з'яўляецца той, што ён быў пабудаваны выключна з мясцовых - пераважна карэльскіх матэрыялаў. І будавалі яго ў асноўным прыгонныя людзі, ды і сам архітэктар Воронихин таксама быў у мінулым прыгонным графа Строганова.
Урачыстая закладка храма адбылася ўжо пасля таго як імператар Павел I быў забіты змоўшчыкамі - у прысутнасці яго сына імператара Аляксандра I. Такім чынам, за дзесяць гадоў храм быў пабудаваны - велічны і манументальны. І менавіта адсюль пасля правядзення ўрачыстага набажэнства ў 1812 годзе адправіўся на вайну з французамі рускі палкаводзец Міхаіл Іларыёнавіч Кутузаў. І зноў жа, менавіта сюды ў чэрвені 1813 года было прывезена яго цела. Напэўна нешматлікія ведаюць пра тое, што менавіта ў Казанскім Саборы пахаваны М.І. Кутузаў, а калі больш дакладна, то ў паўночным прыдзеле храма. Побач размяшчаюцца трафейныя сцягі і ключы ад тых гарадоў, якія падчас вайны здаліся рускай арміі.
Яшчэ адзін цікавы факт - тая каланада з 96 калон, кожная з якіх мае вышыню ў 13 метраў, якая надае несумнеўнае веліч храму, была задумана архітэктарам выключна па той прычыне, што Казанскі сабор стаіць у адносінах да Неўскаму праспекце як бы бокам. Каб некалькі згладзіць гэтую акалічнасць і пабудавалі з паўночнага боку каланаду. Паводле задумы архітэктара дакладна такая ж каланада павінна была быць у сабора і з паўднёвага боку, але праект у поўнай меры не быў ажыццёўлены і паўночная частка сабора стала параднай.
У савецкі перыяд ўнутры Казанскага сабора знаходзіўся Музей рэлігіі і атэізму. Ўзрушаючая бязглузьдзіца. А ў перыяд Вялікай Айчыннай вайны для ўзняцця баявога духу насельніцтва ў саборы была адкрыта выстаўка, прысвечаная Айчыннай вайне 1812 года. На жаль падчас вайны Казанскі сабор моцна пацярпеў, але толькі толькі да 1951 сёлета гарадскія ўлады змаглі прыступіць да яго аднаўленню.
Ўнутры сабора некалькі цемнавата, але затое атмасфера адпаведная - людзі моляцца, ставяць свечкі, разглядаюць іконы. А вось да абраза Казанскай Божай Маці звычайна стаіць вялікая чарга. Турысты адчуваюць сябе некалькі няўтульна, але затое вернікам тут вельмі добра.
Звонку храма маецца невялікі скверык і зэдалькі. А яшчэ па розных баках каланады ўсталяваныя два помнікі - двум найвялікшым рускім палкаводцы Міхаілу Іларыёнавіч Кутузаву і Барклаю дэ Толі. Так што можна зараз з поўнай упэўненасцю сказаць, што мая мара нарэшце-то спраўдзілася.