Вялікая ісціна, што Сербія - краіна нетурыстычную, вядомая ўсім. Тым не менш, яна, з аднаго боку, вельмі своеасаблівая і самабытная, а з другога боку, вельмі блізкая нам і зразумелая.
Бялград
Большасць турыстаў пачынаюць знаёмства са сталіцы краіны - Белграда. Пабываўшы ў многіх еўрапейскіх сталіцах, у тым ліку і сталіцах рэспублік былой Югаславіі, Бялград мне здаўся самой не ўражлівай. Не, вядома, заехаць сюды на дзянёк варта, падняцца на бялградскім крэпасць, палюбавацца адтуль на зліццё Дуная і Савы, пабадзяцца па парку Калемегдан, наведацца ў старадаўні раён Скадарлия і паназіраць там за жыццём багемы. І ўсё ж глыбінка ў Сербіі нашмат больш маляўнічая, ежа смачней, паветра чысцей, пейзажы уражлівыя, цэны ніжэй (хоць і ў Бялградзе яны не высокія ў параўнанні з суседняй Чарнагорыяй).
Аўтаномны край Ваяводзіна
Ваяводзіна - адзін з маіх самых любімых куткоў Сербіі. Яго прырода і горада вельмі нагадваюць Венгрыю, што нядзіўна - бо раней гэты рэгіён быў венгерскім, архітэктура тут адпаведная, трохі нетыповая для Сербіі, ды і пражывае тут вялікая колькасць мадзьяр. Найбольш цікавымі для наведвання з'яўляюцца галоўны горад краю Нові Сад і Субоціца - самы паўночны горад Сербіі, які знаходзіцца ў 10 кіламетрах ад мяжы з Венгрыяй. Нові Сад - прызнаны турыстычны цэнтр Сербіі, толькі на міжнародны музычны фэст Exit штогод прыязджаюць па 150 тысяч гледачоў. Найбольшую цікавасць у турыстаў выклікаюць крэпасць Петроварадин, а таксама шматлікія музеі і галерэі. У Субоціцы ж турыстаў тут няшмат, а дарма: вельмі ўжо добрая тут архітэктура ў стылі венгерская мадэрн - мясцовая ратуша, францысканская царква, старадаўнія асабнячку.
лячэбныя курорты
У Сербіі налічваецца больш за 50 лячэбных курортаў з мінеральнымі гаючымі крыніцамі, на якіх лячыліся яшчэ ў часы старажытных рымлян. Наогул, калі ўбачыце ў назве сербскага мястэчка слова Лазня, напрыклад, Нишка-Баня, Врнячка-Баня або Баня-Ковиляча, то можна быць упэўненым: тут сапраўды лечаць ад якіх-небудзь хвароб. Найбольш карысныя сербскія курорты лічацца для якія пакутуюць ад захворванняў апорна-рухальнага апарата, парушэнні абмену рэчываў, хвароб нервовай сістэмы і дыхальных шляхоў, захворванняў печы і жоўцевых шляхоў і шмат чаго іншага. Адзін з самых вядомых лячэбных курортаў Сербіі - гэта кліматычных горны курорт Злацібор. Тут лечаць захворванні шчытападобнай залозы і дыхальных шляхоў, у тым ліку рак шчытападобнай залозы. Врнячка-Баня, якая знаходзіцца блізу Капаёніка, славіцца сваімі вуглякіслымі і шчолачнымі крыніцамі. Тут лечаць цукровы дыябет, захворванні страўнікава-кішачнага гасцінца, язву страўніка і дванаццаціперснай кішкі і многае іншае. На самай справе, аб сербскіх лячэбных курортах і іх карысці можна пісаць доўга і ўпарта: кожны з іх унікальны. У мяне такой мэты няма, хацелася проста расказаць, што ў Сербіі ёсць вялікая колькасць здраўніц, якія не гэтак раскручаныя і фешэнэбельных, як агульнапрызнаныя, напрыклад, чэшскія, але лячэнне ў якіх прынясе не менш карысці для здароўя.
Гарналыжныя курорты
Галоўным гарналыжным курортам краіны лічыцца Капаонік, які размясціўся на аднайменным горным масіве. Акрамя трас, на якіх ладзяцца, у тым ліку, і міжнародныя спаборніцтвы, Капаонік прывабны сваёй інфраструктурай. Для моладзі тут знойдуцца, і бары, і дыскатэкі, і начныя клубы. Добра сюды ехаць і сембям з дзецьмі: для малышня ёсць і адмысловыя дзіцячыя горналыжныя школы, і дзіцячыя пад'ёмнікі. Яшчэ адзін, меней вядомы курорт - гэта Стара Планіна на ўсходзе краіны. Снег тут ляжыць каля пяці месяцаў у годзе, ёсць і снегавыя гарматы. Трасы ў Старой Планін рознай складанасці, ёсць магчымасць начнога катання. З плюсаў сербскіх гарналыжных курортаў: мне здалося, што кошты тут ніжэй, чым у суседняй Чарнагорыі, і ўжо вядома, чым на аналагічных славенскіх курортах. Моўных бар'ераў тут таксама не будзе, а аб добрым стаўленні сербаў да нашых суайчыннікаў, думаю, толькі лянівы не сказаў.
праваслаўныя святыні
Сербія вельмі багатая на хрысціянскія, а дакладней - праваслаўныя святыні. Размешчаны яны ў большасці сваёй на поўдні краіны і непрызнанай рэспублікай Косава, на мяжы з якой зараз праходзіць дэмаркацыйная лінія. Таму, на жаль, частка найважнейшых святынь для праваслаўных пілігрымаў, недаступная для наведвання. Паломнікам і проста аматарам царкоўнай культуры, якія накіроўваюцца ў Сербію, ў першую чаргу варта звярнуць увагу на гарадок Крагуевац. У наваколлі гэтага горада знаходзяцца манастыры Жича, Вуян, Студзяніцы, Сопочаны, Милешева, Джурджево Ступови і Любостыня. Каля вёскі Аўчароў-Баня, на рацэ Заходняя Морава каля Овчарско-Кабларского цясніны, пачынаецца сербская Афон - каля 10 манастыроў, якія захаваліся да нашых часоў. Тут знаходзяцца Благавешчанскі, Свята-Траецкі, Срэценскі і яшчэ некалькі манастыроў. Усё тут вельмі душэўна, усе законнікі і законніцы гасцінныя і таварыскія. Асабліва мяне парадавала іх рэакцыя на паведамленне, што мы з Расіі - такой шчырай радасці я не бачыла даўно.
Дрвенград - для прыхільнікаў творчасці Эміра Кустурыцы
Я, праўда, сябе ў заўзятыя прыхільніцы знакамітага югаслава ня запісваю, але, мне здаецца, калі ўжо казаць пра самых вядомых турыстычных месцах Сербіі, то прайсці міма Древенграда немагчыма. Адным словам, мне спадабалася, але другі раз я б, напэўна, не паехала. Дрвенград - гэта такая самабытная деревушечка з драўлянымі пабудовамі, якая знаходзіцца на схілах Мокрай-горы ў ваколіцах Злацібор. Кажуць, менавіта так выглядт цяперашні сербскае вёску. Больш за ўсё тут мне спадабалася чыгуначная станцыя з вузкакалейкі і паравозам. Дрвенград - месца дастаткова папулярнае, раскручанае, як мне падалося, самае турыстычнае месца ва ўсёй Сербіі, не лічачы Белграда. Кошты ў ваколіцах тут вышэй, чым у сярэднім па Сербіі.