Нешта мне падказвае, што вы ўвогуле наўрад ці чулі пра такі курорт Турцыі, як Дидим.
Калісьці гэты горад быў толькі малюсенькай рыбацкай вёсачкай, сёння жа- даволі вядомы курорт на Эгейскім узбярэжжы. Знаходзіцца ад ў паўтары гадзінах ад горада Кушадасы.
Сёння невялікі Дидим- гэта і месца для тых, хто хоча пазагараць і пазаймацца воднымі відамі спорта- парусны спорт, водныя лыжы і ўсё такое. Дарэчы, пляжы ў гэтым пасёлку ўдастоены еўрапейскага Блакітнага Сцяга за чысціню і камфорт. Гэтак жа можна адзначыць, што Дидим- даволі зялёны гарадок. Ну і, зразумела, рыбныя рэстараны, гатэлі, бары, спа-салоны, усё як звычайна.
Побач з Дидимом знаходзіцца антычны горад Приен.
Ён уваходзіць у спіс дванаццаці самых вядомых старажытных гарадоў малой Азіі (то бок, тэрыторыі Турцыі). Яго пабудавалі ў 11 стагоддзі да нашай эры ля падножжа ўзгорка Мікалая. Спачатку горад быў на беразе бухты, і валодаў двума гаванямі, у якіх стаяў невялікі флот. Приен размяшчаецца ў 17 км ад іншага антычнага горада Мілета. У сувязі з прыроднымі з'явамі берагавая лінія удалечыні далей у мора, і горад стоячы ўжо далей ад вады. У пэўны момант, яшчэ да нашай эры адбылося тое ці землетясение, ці то разлілася моцна рака, якая працякала побач, ці то на горад напала страшная эпідэмія малярыі, так ці інакш гарадок пачаў слабець, ды і ў якасці гавані ён таксама ўжо не працаваў.
Так ці інакш, горад жыў да 13 стагоддзя, праўда, існаваў ён ужо ў якасці звычайнае маленькай вёскі, а не грандыёзнага гарадка, дзе калісьці знаходзілася рэзідэнцыя візантыйскага біскупа. З тых часоў пабудовы ў горадзе выдатна захаваліся, і наогул, Приен - гэта адзін з нешматлікіх месцаў, якія данеслі да сённяшняга дня дастаткова поўную інфармацыю пра жыццё і горадабудаўніцтве часоў элінізму. У Приене было шэсць вуліц і 80 міні-кварталаў, па 42 на 35 метраў. У кварталах гэтых стаяла па 4 жылыя дамы і грамадскія будынкі. Усё было «заменчаны» пад строгую прастакутную гарадскую кампазіцыю. Як у Пампеях, праўда, у Приене гэтая сістэма на тры стагоддзі мінімум старэй. На руінах горада можна бачыць антычны тэатр, датаваны IV стагоддзем да нашай эры.
Ва II стагоддзі нашай эры рымляне ледзь перарабілі яго, перабудаваўшы сцэну. Тэатр стаіць на вяршыні горнага хрыбта, у падставы якога будавалі антычны горад, так што віды адсюль адкрываюцца потрясные. Тэатр адносна невялікі, з 50 ярусамі (залазіла да 50 тысяч чалавек), а ў цэнтры стаіць алтар для святых дароў богу Дыянісу. Гэтак жа ў тэатры можна бачыць 5 вялікіх мармуровых тронам. Ззаду знаходзяцца руіны старажытнай базылікі.
Далей, у Приене вядомы храм Афіны.
Пабудаваны ён па працы архітэктара, які праектаваў Маўзалей у Галікарнасе (суч. Бодрум). Храм пачалі будаваць у 4 стагоддзі да нашай эры, у гады, калі Аляксандр Македонскай вызваліў Приен ад валадарства персаў, і разам з тым ён праспансіравала ўзвядзенне храма. Пра гэта даведаліся дзякуючы надпісы на статуі Афіны - сёння яе частка дэталь захоўваецца ў Брытанскім музеі. Будавалі храм два стагоддзі. Падмурак будынка - 37 на 20 метраў, калоны ў 6 шэрагаў па 11 штук «абдымаюць» храм (праўда, сёння засталося толькі пяць). Пазней храм прысвяцілі і Аўгусту, новаму рымскаму імператару, а ў храме захоўвалі статуі ўладара і яго сям'і.
Далей, на тэрыторыі гарадка можна бачыць сьвятыні Деметры і Кары, самыя старыя будынкі паселішчы. Недалёка ад храма Афіны размяшчалася гандлёвая плошча, агора, якую збудавалі ў 3 стагоддзі да нашай эры.
Гэтак жа непадалёк знаходзіўся Булевтерий (будынак парламента), дзе змяшчаліся 640 чалавек, і месца для свяшчэннага агню - претапеон.
Не абыйшлося і без храма Зеўсу, таксама на агоре. Побач з Агора былі дома багатых жыхароў - часткі іх сцен па 1,5 метра ў таўшчыню можна бачыць і сёння. Дарэчы, дамы былі двухпавярховымі. Ёсць у мястэчку рэшткі стадыёна і тэрм.
Руіны храма Апалона (Apollon Tapinagi) - галоўная славутасць Дидима.
Навукоўцы запэўніваюць, што яно было раскошным, не горш за храма Артэміды ў Эфесе. У Дидиме на нейкі момант жылі толькі жрацы гэтага храма. Раз у чатыры гады тут праходзілі святы ў гонар гэтага бога са спартыўнымі спаборніцтвамі і музычнымі ўяўленнямі. Аднак, у 5 стагоддзі да нашай эры свяцілішча было разбурана персамі, але па загадзе Македонскага яго аднавілі і нават пашырылі. Праўда, не да канца. Недабудаваны храм пазней візантыйцы парасцягвалі на свае патрэбы, бо многія дэталі былі з мармуру.
Так што, сёння засталіся толькі тры вялікія калоны і куча камянёў. Самая дзіўная частка пабудовы - рэльеф на камені, які паказвае змрочную галаву Медузы-Гаргоны.
свяшчэнная дарога - яшчэ адно цікавае месца ў горадзе.
Яе праклалі ў 4 стагоддзі да нашай эры. Дарога выбрукаваная каменем, але раней яе пакрываў чырвоны мармур (так распарадзіўся імператар Траян). Пралягала гэтая сцяжынка праз гай, якая па нейкіх прычынах лічылася святой. Нібыта, калі ступіш на яе, будзеш ісці аж чацвёра сутак (хоць дарога відавочна карацей). Па баках дарогі стаялі мармуровыя статуі святароў: восем статуй мужчын, і дзве -женщин. Плюс дзве скульптуры львоў. Усё гэта з сярэдзіны 19-га стагоддзя захоўваецца ў Брытанскім музеі як унікальныя ўзоры антычнага мастацтва. Дарэчы, пазней на гэтым месцы знайшлі яшчэ 12 падобных скульптур - іх перадалі ў музеі Стамбула, Берліна і ў Луўр. І яшчэ скульптурки паменш ў музеі Милетуса. Сёння гэта свяшчэнная дарога ўжо не выглядае як-то асабліва, уся ўжо развалілася і поросла травой. Але ўсё роўна, нешта гэтакае ў гэтай сцежцы ёсць.
Вось так. А, калі вы прыехалі ў Дидим з дзеткамі, з'ездзіце ў аквапарк.
Знаходзіцца побач з горадам, можна даехаць на аўтобусе, які курсіруе кожныя 20 хвілін і спыняецца прям ля ўваходу ў парк, які стаіць на процілеглым паўночным беразе паўвострава. Праезд варта, быццам бы, каля 2 лір. Аквапарк адчыняецца ў 10 раніцы, хоць некаторыя горкі працуюць толькі з 11 раніцы.
Дарэчы, калі вы закупляе ў супермаркеце Carefour, і купіце тавараў больш, чым на 20 лір, можна атрымаць купон на зніжку ў 5 лір - дробязь, а прыемна. Праўда, не ведаю, ці ёсць падобная акцыя сягоння, але раней была. Аквапарк сімпатычны, з усімі неабходнымі ўмовамі, кафэ, распранальнямі, сейфа і іншым.