Шаўлі знаходзіцца на поўначы Літвы.
І гэта чацвёрты па насельніцтве горад краіны. Знаходзіцца гэты горад у 140 км ад Каўнаса. Тэрыторыя, на якім стаіць горад, была вядомая людзям яшчэ ў першым тысячагоддзі нашай эры, ну а пра горад згадваецца ў летапісах сярэдзіны 13 стагоддзя. Так што, гарадок стары, і сёння прыгожы, шумны. Але, насельніцтва горада паволі падае, дарэчы. Але насельніцтва практычна цалкам складаецца з літоўцаў. Лічыцца адным з культурных цэнтраў краіны. І вось, якія славутасці тут можна паглядзець.
Кафедральны сабор Св. Пятра і Паўла (Siauliu Sv. Apastalu Petro ir Pauliaus katedra)
Сабор знаходзіцца ў самым цэнтры горада, і ўсе дарогі, як той казаў, вядуць да гэтага месца. Калісьці на гэтым месцы стаяла невялікая драўляная царква, якую пабудавалі ў сярэдзіне 15-га стагоддзя. Толькі пазней дрэва замянілі на камень, і атрымаўся вось такі прыгожы сабор белага колеру ў стылі рэнесанс. Вежа сабора узвышаецца на 70 метраў, а чырвоная чарапіца будынка бачная здалёк. Не гледзячы на тое, што ў Шяуляе пастаянна адбываліся нейкія пошасці, то пажары, то вайны, то стыхійныя бедствы, сабор выстаяў і дайшоў да нашых дзён амаль у першапачатковым выглядзе. На сцяне храма вісяць Самае старое сонечныя гадзіны ў краіне. І час яны паказваюць, дарэчы, дакладнае!
Музей ровараў (Dviraciu muziejus)
Музей знаходзіцца на вуліцы Вільняус ў самым цэнтры горада, у 100 метрах ад Фантана Рудзе. Тут вы зможаце даведацца пра гісторыю стварэння і развіцця ровара. Экспанаты тут вельмі каштоўныя. Напрыклад, ровар-дзядуля, зроблены ўручную, ровар "Imperial Trumpf" 1812 года, германскія і ірландскія ровары, дзіцячы жалезны трохколавы ровар, якому ўжо больш за 100 гадоў. Музей адкрыты каля 35 гадоў таму назад і з тых часоў прыцягвае натоўпы турыстаў.
Музей фатаграфіі (Fotografijos muziejus)
Знаходзіцца на той жа вуліцы, што і Музей ровараў. Музей гэты быў пабудаваны ў 1973 годзе. У ім вы зможаце пазнаёміцца з гісторыяй літоўскай фатаграфіі і фотамастацтвам з моманту вынаходкі і да нашых дзён. У музеі вывешваюць творы вядомых беларускіх мастакоў, літоўскіх і не толькі. Вельмі цікавая калекцыя фотатэхнікі. Гэтак жа выдатна наведаць музей падчас разнастайных мерапрыемстваў, якія праводзяцца тут рэгулярна.
Плошчу Уваскрэсення (Prisikelimo aikste)
Цэнтральная плошча горада. Ад яе разгортваўся і разрастаўся Шаўлі. Плошчу ўмоўна плошчу дзеліцца на некалькі частак алеяй Аушрос і вул. Тильжес. Доўгія стагоддзі на гэтай плошчы праходзілі кірмашы і вялася актыўная гандаль паміж гараджанамі і купцамі з іншых гарадоў. Потым гандлёвай плошчай стала плошча Тургаус. Сёння на плошчы Уваскрэсення праводзяцца культурныя мерапрыемствы, прадстаўлення і фестывалі. І, вядома ж, тут любяць збірацца і тусавацца мясцовыя жыхары. Плошчу атачаюць важныя гістарычныя будынкі, напрыклад, Кафедральны сабор Св. Пятра і Паўла, пра які я пісала вышэй. А так жа плошча ўпрыгожвае скульптура «Дзядуля з ўнукамі», такая мілая і ўтульная.
Ёсць тут і фантан, адкрыты на дзень горада каля 10 гадоў таму назад. У той год Шаўлі споўнілася 770 гадоў.
Плошчу гадзін Пеўня і фантан Пеліканы (Gaidzio laikrodzio aikste, fontanas Pelikanai)
Плошчу размешчана на скрыжаванні вуліц Вільняус і Тильжес. Петуха- таму што на плошчы на вежы з гадзінамі стаіць металічны пеўнік, які вітае гасцей плошчы, прычым, на розных мовах.
А кажа ён «Сардэчна запрашаем у Шаўлі» на англійскай, рускай, іспанскай, іўрыце, французскай і інш. Вельмі міла. Фантан ж пабудавалі ў 78-м годзе мінулага стагоддзя. Тут таксама не абышлося без легенды. Накшталт як, зграя пеліканаў ляцела на поўдзень, але двое з іх адарваліся ад групы і заблукалі, ну а, пралятаючы над Шаўлі, яны прызямліліся, каб адпачыць. Прычым, прыселі яны на вулачцы Вільняус і адразу пачалі піць з лужыны. Міма якраз праходзіла злая чараўніца (чаму б і не, уласна) і вырашыла «закансерваваць» птушачак, ператварыўшы іх у камень. Так і стаяць бедныя птушкі да гэтага часу, і ніхто з ня расколдует. Але глядзіцца, не гледзячы на гэтую драму-рамантычную гісторыю, фантан з птушынымі фігуркамі вельмі міла.
Фантан «Мацярынства»
Фантан-скульптура была пастаўлена тут у 1979 годзе. Як можна здагадацца нават з назвы, скульптура адлюстроўвае маці з дзіцем на каленях. Фантан стаіць на скрыжаванні вулачак Вільняус і Каштону, у 400 метрах ад Плошчы Уваскрасення і 500 метрах ад Музея фатаграфіі.
гара Крыжоў
Знаходзіцца гэтае месца дзесьці ў 12 кіламетрах ад горада, недалёка ад пасёлка Юргяйчяй. Першыя пра гэта мястэчку згадваецца ў 16 стагоддзі. Накшталт як, у 11-14 стагоддзях на гэтым месцы стаяў замак, згарэлы цалкам у сярэдзіне 14 стагоддзяў. Пра тое, як на гэтым узгорку з'явіўся першы крыж, ніхто не можа расказаць дакладна. На гэты конт існуюць толькі легенды. Напрыклад, адна абвяшчае, што ў аднаго мясцовага жыхара загінула дачка. Той збудаваў крыж з дрэва і прынёс яго на гэтую гару, а, калі вярнуўся дадому, то заспеў дачку жывой. Аб цудзе даведаліся іншыя жыхары вёскі і сталі майстраваць і прыносіць на гару крыжы. Яшчэ адна легенда такая: у 1831 году адбылося паўстанне, загінула шмат люде, і родныя прынеслі і паставілі гэтыя крыжы ў адным месцы. Яшчэ адна легенда абвяшчае, што ў 19 стагоддзі ў 70-х гадах у гэтую вёсачку з'явілася сама Найсвяцейшая Дзева Марыя з Дзіцяткам Езус і распавяла, што тут трэба паставіць крыжы.
Увогуле, так ці інакш, але ў канцы 19 стагоддзя гэтая традыцыя ўкаранілася, а крыжоў на гары было ўжо вельмі шмат, сто восемдзесят. У пачатку 20 стагоддзя іх наставілі ўжо штук 400, а яшчэ праз 50 гадоў іх тут стала ўжо больш за 3000. Да таго моманту месца праславілася на ўсю краіну, і людзі сталі прыязджаць з усёй краіны са сваімі крыжамі. Такім чынам, да 61-га года мінулага стагоддзя крыжоў стала больш за 5 тысяч. І раптам, гару вырашаюць знесці. Крыжы здалі ў металалом, драўляныя часткі спалілі, каменныя крыжы выкінулі ў рэчку. У тым раёне вылілася чума, і туды наогул было забаронена заязджаць. І ўсё роўна, нейкім чынам на гары сталі з'яўляцца крыжы.
З 88-га года месца яго зноў пачала ажываць і запаўняцца крыжамі. Сёння іх ужо больш за 100 тысяч, розных памераў і формаў. Сёе якія тут метровыя, на іх прыхаджане вешаюць крыжыкі на ланцужках. Ёсць тут крыжы з гліны, шкла, ёсць крыжы з кавалачак. Паўсюль можна бачыць цыдулкі з просьбамі, фатаграфіі. У 93 годзе сюды прыязджаў сам Папа Рымскі, які правёў тут ўрачыстую імшу. Пасля гэтага, у 2000 годзе побач з гарой ўзвялі францысканскі манастыр, дзе штогод святкуюць дзень Горы Крыжоў.