Паланга ўжо ўсім даўно вядомая як бальнеялагічны курорт на беразе мора, з шыкоўным лесам побач.
Паланга набыла папулярнасць ужо з канца 19 стагоддзя - дзіва што, тут і праўда вельмі добра і прыгожа. Плюс вельмі карысна, бо тут ёсць розныя карысныя крыніцы, тарфяныя бруду і ўсё такое. Увогуле, усе едуць сюды з усіх сіл лячыцца, папраўляць нервы, лячыць суставы і сэрца. Вялікая радасць аматарам пляжаў - пляж тут раскінуўся аж на 10 кіламетраў, усе пяшчаныя і з усімі выгодамі. У Паланзе адбудавана каля 200 гатэляў, санаторыяў і дамоў адпачынку. Гэта значыць, адначасова сюды могуць заехаць сорак тысяч чалавек. А яшчэ сюды выдатна прыехаць, каб падцягнуць мышцы, напрыклад, пакатацца на ровары ўздоўж берага, балазе, ёсць там абсталяваная дарожка, ну і ўсякія тэнісныя корты ды футбольныя поля.
Ну а пасля аздараўленча-спартыўных праграм можна трохі прайсціся па славутасцях горада.
Батанічны сад (Palangos botanikos parkas)
Парк гэтак жа можа быць вядомы пад сваімі мінулымі назвамі Тышкявичяус або Бирутес. Гэты парк быў заснаваны адным багатым грамадзянінам, які атрымаў у якасці спадчыны маёнтак у гэтым курортным гарадку. Ён хуценька перарабіў свой маёнтак у замак, а побач разбіў парк з прыгожымі штуковінамі. Нават запрасіў французскага архітэктара для гэтых мэтаў, які праславіўся сваімі паркамі ў Італіі, Францыі і Галандыі. Ну і парачку знакамітых батанікаў багацей таксама запрасіў. Гэтыя майстры тры гады запар працавалі ў парку гэтага маёнтка, пакуль не атрымалася канчатковая прыгажосць.
У палацы цяпер адкрыты Музей бурштыну, пра які я распавяду пазней. Парк, дарэчы, быў разбіты на забалочанай тэрыторыі. Так што, тут знаходзіцца некалькі ставок з прэснай вадой з астраўкамі. Ёсць тут і выдмы, адна з іх аж у 17 метраў вышынёй. Па большай частцы, у парку растуць хвоі, так што, можна ўявіць, які водар лунае ў гэтым парку! Можна так жа адзначыць, што парк спалучае перапляценне адкрытых і закрытых частак прастор, што вельмі ўражвае. А яшчэ, вельмі сімпатычныя палянкі - хоць сядай ды малюй. Дарэчы, у парк можна зайсці з розных бакоў, так як у яго некалькі ўваходаў. І неяк незаўважна парк зліваецца з прыродным сасновым борам. Хіба што, на поўначы варта агароджу.
Дрэвы і хмызнякі ў парку прывезены з Парыжа, Берліна і іншых еўрапейскіх гарадоў (дакладней, з іх батанічных садоў). Ёсць тут і парачка экзатычных раслін. Усяго тут расце аж 370 відаў травяністых раслін і больш за 250 відаў дрэў і кустоў.
Музей бурштыну (Gintaro muziejus)
Музей працуе з 63-га года мінулага стагоддзя. Ён займае аж 15 залаў, і агульную плошчу ў 750 кв. метраў. Бурштын - гэта, можна сказаць, літоўскае золата. Яго тут сапраўды вельмі шмат, таму і музей тут утварыўся цалкам лагічна. У гэтым музеі знаходзяцца экспанаты, якім больш за 40 мільёнаў гадоў, ды і наогул, гэта адзін з самых багатых падобных музеяў ва ўсім свеце, ды і калекцыі тут сапраўды ўнікальныя. Бурштын сюды завезены з самых розных месцаў свету.
А госці музея змогуць гэтак жа даведацца пабольш аб здабычы бурштыну і яго перапрацоўцы, а так жа даведаецеся, ад чаго залежыць колер і празрыстасць камянёў, і пра соснах, іх чыёй смалы з'яўляецца гэты камень, і ўсё іншае. Усяго ў музеі каля 20 тысяч прадметаў, праўда, некаторыя знаходзяцца ў сховішчах. Ёсць тут і калекцыі упрыгожванняў, створаных з 17 па 20 стагоддзя. Кожны ліпень у музеі праводзяцца канцэрты класічнай музыкі, пад назвай «Начныя серэнады». Таксама цікавае мерапрыемства. Гэтак жа пры музеі ёсць сувенірная крама, дзе можна набыць некаторыя вырабы з бурштыну.
Вуліца Басанавічус (Jono Basanaviсiaus gatve)
Любімая турысцкая дестинация, ажыўленая і вясёлая вулачка. Названая яна ў гонар літоўскага гісторыка і грамадскага дзеяча Ёнас Басанавічус. Ён праславіўся, калі ўзначаліў першую літоўскую літаратурную газету «Аўшра». Ну і ў палітычным жыцці трохі таксама прымаў удзел. А яшчэ гэты чалавек напісаў шмат прац па археалогіі, гісторыі культуры, этнаграфіі, ўсё звязанае з гэтай гістарычнай вобласцю. Увогуле, чалавек выбітны і надзвычай разумны.
Яго імем названа на толькі гэтая вуліца, але і вуліцы ў іншых гарадах Літвы і нават Балгарыі. Вуліца гэтая ў Паланзе -пешеходная, шырокая, вядзе да пірса, на паў- брук, перад вачыма -фонари, кафэ, рэстараны, незвычайныя зэдалькі, маладыя дрэвы. Увогуле, гуляць і гуляць. Дарэчы сказаць, гэта цяпер вуліца такая шумная і папулярная, а, між іншым, яшчэ ў канцы 19 стагоддзя вуліца была сціпленькае і ціхая. А, пасля таго як Басанавічус наведаў курорт ў 23-м годзе мінулага стагоддзя, вуліцу хуценька перайменавалі ў гонар пісьменніка (да гэтага назвалася яна бульварам Тышкевічаў). Карацей, абавязкова прагуляйцеся тут, паешце марозіва і паспрабуйце знакамітую вэнджаную літоўскую рыбу.
Швянтойи (Sventoji)
Гэта старадаўняя рыбацкая вёска, якая лічыцца прабацькам Паланга. З самых старажытных часоў тут пражывалі людзі, як паказалі археалагічныя раскопкі (некаторым знойдзеных экспанатам больш за 5 тыс. Гадоў.). Пра Швянтойи стала паўсюдна вядома ў 13 стагоддзі, калі гэтую бухту і порт выкарыстоўвалі даволі актыўна. Праўда, пару разоў бухту завальвалі камянямі, каб пазбегнуць канкурэнцыі, але ў часы царскай Расіі порт быў зноў пушчаны ў ход. Нейкі час Швянтойи належаў Латвіі, але з 21-га года мінулага стагоддзя месца зноў стала літоўскім. Да Паланзе вёска прымацаваў яе на 73-м годзе. Сёння тут жывуць людзі, праўда, усяго каля 2 тысяч чалавек, але ў вёсачцы часта бываюць турысты, якія прыязджаюць сюды пакатацца на лодцы, парыбачыць і проста адпачыць на мясцовых пляжах. У гэтым раёне выбудаваныя дамы адпачынку, ну ці проста можна зняць домік і адпачыць на прыродзе. А калі вы пройдзеце міма царквы і збочыць направа, то ўбачыце выдатныя месцы для пікніка і гульнявы комплекс з скульптурамі з дрэва і арэлямі.
Тут жа на поўначы горада знаходзяцца слупы для абрадаў з дрэва - жамойцкай сьвятыні. Гэта літоўскі паганскі храм, якая, з аднаго боку, яшчэ актыўна ўжывалася ў XV стагоддзі. Гэтыя драўляныя слупы сімвалізуюць розных багоў балтаў. Ну і нельга прайсці міма скульптуры ў 4 метра вышынёй, побач з партовымі варотамі. Завецца яна «Дочкі рыбака» і адлюстроўвае дзяўчат, якія напружылі погляды ў моры ў чаканні бацькі.
